Veri sızıntısı önleme, günümüzde her şirketin öncelikli gündem maddesi haline geldi. Şirketinizden günde kaç GB veri çıkıyor? Muhtemelen bilmiyorsunuz. IBM'in 2024 raporuna göre, veri ihlallerinin %83'ü içeriden kaynaklanıyor ve ortalama tespit süresi 277 gün. Yani verileriniz aylar boyunca sızabilir ve siz farkında bile olmazsınız.
Bu yazıda, veri sızıntısı önleme stratejileri kapsamında şirketlerden veri kaçıran 10 gizli kanalı ve bunları nasıl engelleyebileceğinizi anlatıyoruz. Her kanal için gerçek senaryo, riskler ve somut DLP çözümleri bulacaksınız.
"En tehlikeli veri sızıntıları, hackerlardan değil, iyi niyetli çalışanların günlük alışkanlıklarından kaynaklanır. Veri sızıntısı önleme bu yüzden kritik."
📋 Veri Sızıntısı Önleme: 10 Gizli Kanal
Veri Sızıntısı Önleme Neden Bu Kadar Önemli?
KVKK (Kişisel Verilerin Korunması Kanunu) kapsamında şirketler, kişisel verileri korumakla yükümlü. Veri sızıntısı önleme tedbirleri almayan şirketler, 100.000 TL ile 10.000.000 TL arasında idari para cezasıyla karşılaşabiliyor. Üstelik itibar kaybı ve müşteri güveni zedelenmesi cabası.
Peki veriler nereden sızıyor? İşte çoğu şirketin farkında bile olmadığı 10 gizli kanal:
USB Bellek ve Harici Diskler
🎬 Gerçek Senaryo
Finans departmanından Mehmet Bey, hafta sonu evden çalışmak için 2 GB müşteri verisini USB'ye kopyaladı. Pazartesi USB'yi bulamadı - metroda düşürmüştü. Şifresiz USB'deki tüm müşteri bilgileri artık bilinmeyen ellerde.
⚠️ Riskler
- USB kaybolursa veri kontrolsüz dışarıda kalır
- Şifresiz USB = herkes okuyabilir
- Hangi verilerin çıktığı loglanmıyor
- KVKK ihlali riski çok yüksek
✅ Veri Sızıntısı Önleme Çözümü
- USB beyaz listesi: Sadece şirket onaylı, şifreli USB'ler
- İçerik tarama: TC Kimlik, IBAN içeren dosyalar engellensin
- Zorunlu şifreleme: USB'ye yazılan her dosya otomatik şifrelensin
- Detaylı log: Kim, ne zaman, hangi dosyayı kopyaladı?
Kişisel E-posta Hesapları
🎬 Gerçek Senaryo
Satış temsilcisi Ayşe Hanım, kurumsal mail 25 MB sınırı yüzünden büyük dosya gönderemedi. "Acil" diyerek kişisel Gmail'den 150 MB'lık teklif dosyasını gönderdi. İçinde müşteri finansal verileri ve fiyatlandırma stratejisi vardı.
⚠️ Riskler
- Kişisel hesap hacklenirse şirket verileri sızar
- E-posta yanlış kişiye giderse geri alınamaz
- Şirket, gönderilen verilerin kaydını tutamaz
- Kişisel hesapta 2FA olmayabilir
✅ Veri Sızıntısı Önleme Çözümü
- Webmail engelleme: Gmail, Hotmail, Yahoo erişimi kapatılsın
- İçerik filtreleme: "Gizli", "Teklif" içeren dosyalar dış maile eklenemesin
- Kurumsal alternatif: Büyük dosya için güvenli çözüm sunulsun
Cloud Storage Servisleri
🎬 Gerçek Senaryo
Pazarlama ekibi, ajansa 500 MB tasarım dosyası göndermek için WeTransfer kullandı. Ama linki yanlış e-posta adresine de CC'lediler. Dosya artık internette, kim indirdi bilinmiyor.
⚠️ Riskler
- Public linkler herkes tarafından erişilebilir
- WeTransfer, Dropbox gibi servislerde veri 3. taraf sunucularda
- Link paylaşıldığında kontrol tamamen kaybedilir
✅ Veri Sızıntısı Önleme Çözümü
- Cloud engelleme: Onaysız cloud servislerine dosya yüklenemez
- Kurumsal çözüm: OneDrive/SharePoint gibi yönetilebilir alternatif
- Link izleme: Paylaşılan dosyaların kim tarafından açıldığı takip edilsin
Ekran Görüntüsü Alma
🎬 Gerçek Senaryo
Müşteri hizmetleri çalışanı, CRM'deki "saçma" bir müşteri şikayetini arkadaşlarına göstermek için ekran görüntüsü alıp WhatsApp grubuna attı. Görüntüde müşterinin adı, telefonu ve adresi vardı.
⚠️ Riskler
- Ekran görüntüsü anında kişisel cihaza geçer
- Sosyal medyada paylaşılabilir
- DLP'nin dosya taraması ekran görüntüsünü yakalayamaz
✅ Veri Sızıntısı Önleme Çözümü
- PrintScreen engelleme: Hassas uygulamalarda ekran görüntüsü alınamaz
- Ekran watermark: Her ekranda kullanıcı adı/tarih damgası
- Snipping tool kontrolü: Üçüncü parti araçlar engellensin
Kopyala-Yapıştır İşlemleri
🎬 Gerçek Senaryo
İK'dan biri, 500 çalışanın maaş listesini Excel'den kopyalayıp kişisel Notion hesabına yapıştırdı. "Kendi notlarıma kaydetmeliyim" dedi. Artık tüm şirketin maaş bilgileri bulutta, kişisel hesapta.
⚠️ Riskler
- Clipboard üzerinden veri transferi görünmez
- Dosya oluşturulmadan veri çıkışı sağlanır
- Geleneksel güvenlik araçları bunu yakalayamaz
✅ Veri Sızıntısı Önleme Çözümü
- Clipboard izleme: Hassas veri kopyalandığında uyarı/engelleme
- Uygulama bazlı kontrol: CRM'den kişisel uygulamaya yapıştırma engeli
- Veri deseni tanıma: TC Kimlik, IBAN formatları tespit edilsin
Yazıcı ve Tarayıcılar
🎬 Gerçek Senaryo
Avukat, gizli sözleşmeyi incelemek için 50 sayfa yazdırdı. Toplantıdan sonra masasında bıraktı. Temizlik personeli belgeler çöpe gitsin diye topladı ama aslında dışarı çıkardı. Sözleşme rakip firmaya ulaştı.
✅ Veri Sızıntısı Önleme Çözümü
- Yazdırma izleme: Hangi dosya, kim tarafından yazdırıldı?
- İçerik bazlı engelleme: "Gizli" damgalı belgeler yazdırılamasın
- Pull printing: Belge ancak yazıcı başında kimlik doğrulama ile alınsın
Kişisel Telefonlar (BYOD)
🎬 Gerçek Senaryo
Mühendis, CAD çizimlerini "yolda bakayım" diye telefonuna kopyaladı. Telefon çalınınca, içindeki şirket projeleri de gitti. Telefonda şifre bile yoktu.
✅ Veri Sızıntısı Önleme Çözümü
- MTP/PTP engelleme: Telefonlara dosya transferi engellensin
- Sadece şarj modu: USB bağlantısında sadece şarj izni
- MDM entegrasyonu: Kurumsal telefonlar için güvenlik politikaları
Anlık Mesajlaşma Uygulamaları
🎬 Gerçek Senaryo
Satış ekibi, WhatsApp Web üzerinden müşteri fiyat listesini yanlışlıkla rakip firma yöneticisinin olduğu bir gruba attı. "Geri al" yaptılar ama herkes görmüştü bile.
✅ Veri Sızıntısı Önleme Çözümü
- Web erişim kontrolü: WhatsApp Web, Telegram Web engellensin
- Dosya yükleme engeli: Mesajlaşma sitelerine dosya upload engeli
- Kurumsal alternatif: Microsoft Teams, Slack gibi yönetilebilir çözümler
Tarayıcı Eklentileri
🎬 Gerçek Senaryo
Çalışan, "kullanışlı" bir Chrome eklentisi yükledi: "Tüm sayfaları PDF'e çevirin!" Eklenti, ziyaret edilen tüm sayfaların içeriğini - dahili portallar dahil - uzak sunucuya gönderiyordu.
✅ Veri Sızıntısı Önleme Çözümü
- Eklenti beyaz listesi: Sadece onaylı eklentiler yüklenebilsin
- Otomatik kaldırma: İzinsiz eklentiler otomatik kaldırılsın
- Grup politikası: Chrome/Edge ayarları merkezi yönetilsin
İstifa Eden Çalışanlar
🎬 Gerçek Senaryo
Satış müdürü istifa edip rakibe geçeceğini açıkladı. Son 2 hafta içinde, 5 yıllık müşteri veritabanını, tüm teklifleri ve stratejileri USB'ye ve kişisel e-postasına kopyaladı. Kimse fark etmedi.
⚠️ Kritik İstatistik
Araştırmalara göre, istifa eden çalışanların %70'i ayrılmadan önce şirket verilerini kopyalıyor.
✅ Veri Sızıntısı Önleme Çözümü
- Davranış analizi: Anormal dosya indirme/kopyalama aktivitesi tespiti
- İstifa döneminde ekstra izleme: HR bildirimi sonrası otomatik sıkılaştırma
- Anlık uyarılar: Toplu dosya hareketlerinde IT bildirimi
Veri Sızıntısı Önleme (DLP) Nasıl Çalışır?
Veri sızıntısı önleme teknolojileri, hassas verilerin yetkisiz şekilde şirket dışına çıkmasını engelleyen güvenlik sistemleridir. DLP üç farklı seviyede koruma sağlar:
| DLP Türü | Koruma Alanı | Örnek Senaryolar |
|---|---|---|
| Endpoint DLP | Kullanıcı bilgisayarları | USB, yazdırma, kopyala-yapıştır, ekran görüntüsü |
| Network DLP | Ağ trafiği | E-posta, web yükleme, FTP transferleri |
| Cloud DLP | Bulut uygulamaları | Google Drive, OneDrive, SaaS uygulamaları |
Veri Sızıntısı Önleme ve KVKK Uyumluluğu
Veri sızıntısı önleme çözümleri, KVKK uyumluluğu için kritik öneme sahiptir. KVKK Madde 12, şirketleri "kişisel verilerin yetkisiz erişim, ifşa, tahrip veya kaybolmaya karşı korunması" ile yükümlü kılar. DLP sistemleri bu yükümlülüğü yerine getirmek için şu özellikleri sunar:
- Veri envanteri: Hassas verilerin nerede olduğunu keşfeder
- Erişim kontrolü: Yetkisiz erişimi ve aktarımı engeller
- İzleme ve loglama: Denetim için kanıt sağlar
- İhlal tespiti: Veri sızıntısını erken tespit eder
- Raporlama: KVKK denetimlerinde gerekli belgeleri üretir
⚠️ KVKK Cezaları (2024-2025)
Veri ihlali durumunda idari para cezaları 100.000 TL - 10.000.000 TL arasında değişebilir. Veri sızıntısı önleme tedbirleri almayan şirketler bu cezalarla karşılaşma riski taşır.
Veri Sızıntısı Önleme için DLP Seçim Kriterleri
Etkili bir veri sızıntısı önleme stratejisi için doğru DLP çözümünü seçmek kritik. İşte dikkat etmeniz gereken 7 kriter:
- Endpoint koruması var mı? → USB, yazdırma, clipboard kontrolü şart
- Offline çalışıyor mu? → İnternet olmadan da koruma sağlamalı
- KVKK hazır şablonları var mı? → TC Kimlik, IBAN gibi Türkiye'ye özel formatlar
- Kullanıcı deneyimini etkiliyor mu? → Performans düşüşü olmamalı
- Raporlama kalitesi nasıl? → Yönetim için özet, IT için detay
- Bulut entegrasyonu var mı? → O365, Google Workspace desteği
- Yerel destek var mı? → Türkçe destek ve hızlı müdahale
Sonuç: Veri Sızıntısı Önleme Artık Seçenek Değil, Zorunluluk
Bu yazıda anlattığımız 10 gizli kanal, çoğu şirkette aktif ve kontrolsüz durumda. Veri sızıntısı önleme çözümleri olmadan bu kanalları izlemek ve kontrol etmek mümkün değil.
Unutmayın:
- Veri ihlallerinin %83'ü içeriden kaynaklanıyor
- Ortalama tespit süresi 277 gün
- KVKK cezaları 10 milyon TL'ye kadar çıkabiliyor
Profesyonel veri sızıntısı önleme çözümleri ile şirketinizi bu risklerden koruyabilirsiniz. İnvekor olarak, kurumsal DLP çözümleriyle Türkiye'deki şirketlere hizmet veriyoruz.
Şirketinizin mevcut veri güvenliği durumunu analiz edelim. Hangi kanallar açık? Hangi riskler var? Ücretsiz keşif toplantısı için hemen iletişime geçin.
